Wprowadzenie małoinwazyjnych technik operacyjnych (np. artroskopia lub laparoskopia) zrewolucjonizowało wszystkie dziedziny chirurgii. Pacjenci mogą cieszyć się z ograniczonych cięć skórnych, mniejszych dolegliwości bólowych oraz szybszego powrotu do codziennych aktywności. Niemniej istotne są także inne korzyści, takie jak niższe ryzyko infekcji oraz krótszy okres hospitalizacji w porównaniu do zabiegów wykonywanych klasycznymi metodami.
Artroskopia jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych metod małoinwazyjnych w ortopedii i traumatologii. Polega ona na wprowadzeniu do jamy stawu kamery oraz specjalnych narzędzi i pozwala na diagnostykę i leczenie uszkodzeń wielu różnych stawów. W tym artykule skupimy się na artroskopii kolana – największego i bardzo skomplikowanego mechanicznie stawu.
Artroskopia kolana - wskazania i kwalifikacja do zabiegu
Kiedy pacjent zgłasza się do lekarza z bólem kolana, rozpoczyna się proces diagnostyczny mający na celu ustalenie przyczyn dolegliwości. Pierwszym etapem jest zawsze wywiad i badanie fizykalne pozwalające na wysunięcie wstępnej diagnozy. W nielicznych przypadkach jest to postępowanie wystarczające, jednak w lwiej części konieczne jest wykonanie dodatkowych badań obrazowych. W diagnostyce kolana najbardziej użyteczne są zdjęcia RTG, USG oraz rezonans magnetyczny – więcej o ich zaletach i wadach dowiesz się tutaj.
Ortopeda może zakwalifikować pacjenta do artroskopii kolana, jeżeli diagnostyka ujawni, którąś z poniższych chorób:
- uszkodzenie łąkotek (o tym jak ważne są łąkotki dla funkcji kolana pisałem w tym artykule),
- obecność ciała wolnego w stawie,
- uszkodzenia więzadłowe, w szczególności więzadła krzyżowego przedniego (ACL) lub tylnego (PCL),
- ograniczone uszkodzenia chrząstki stawowej,
Należy jednak pamiętać, że kwalifikacja do zabiegu to złożone zagadnienie. Obejmuje ono nie tylko same wskazania do operacji, ale także stan ogólny chorego, ocenę ryzyka okołooperacyjnego, spodziewane korzyści oraz oczekiwania pacjenta. W niektórych przypadkach może się okazać, że operacja, choć wskazana, nie jest najlepszym rozwiązaniem.
Jak przebiega artroskopia kolana?
Artroskopię kolana przeprowadza się na sali operacyjnej. Po znieczuleniu (wykonanym przez anestezjologa), pacjenta układa się w pozycji leżącej na plecach z kolanem umieszczonym na specjalnej przystawce. Na udo pacjenta zwykle zostaje założony pneumatyczny zacisk, który zabezpiecza przed śródoperacyjnym krwawieniem. Następnie pole operacyjne zostaje dokładnie umyte i obłożone sterylnymi serwetami.
Wytworzenie portali
Po chirurgicznym przygotowaniu pola wykonuje się dwa niewielkie cięcia skórne – tzw. „portale”. Przez portal przednio-boczny wprowadza się artroskop – urządzenie wyposażone w kamerę i źródło światła. Osłona artroskopu wyposażona jest w kanały umożliwiające wprowadzenie płynu do wnętrza stawu, co pozwala na optymalną wizualizację struktur. Drugi portal – przednio-przyśrodkowy – służy głównie do wprowadzenia narzędzi operacyjnych.
W wielu przypadkach wytworzenie tych dwóch dostępów jest wystarczające. Przy niektórych zabiegach (na przykład rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego – ACL) może być jednak konieczne wykonanie dodatkowych cięć skórnych.
Diagnostyka i naprawa uszkodzeń
Po wytworzeniu dojść operacyjnych, ortopeda przystępuje do właściwej części zabiegu. W pierwszej – „diagnostycznej” – części zabiegu operator sprawdza każdą strukturę anatomiczną kolana pod kątem ewentualnych uszkodzeń. W ten sposób weryfikuje się diagnozę postawioną na podstawie badań obrazowych. Później można przystąpić do etapu naprawiania nieprawidłowości. W zależności od uwidocznionych defektów można wykonać odpowiednie zabiegi rekonstrukcyjne łąkotek, więzadeł oraz chrząstek stawowych, albo usunąć niektóre struktury.
Po zakończeniu niezbędnych napraw kolano jest drenowane a rany zamyka się szwami.
Artroskopia kolana - postępowanie po operacji
Postępowanie pooperacyjne od zakresu operacji i wykonanych napraw. Na podstawie tych zmiennych ortopeda decyduje o konieczności czasowego unieruchomienia i odciążania kończyny, zabiegach rehabilitacyjnych i możliwości powrotu do aktywności fizycznej. W wielu przypadkach ogólne ramy czasowe można określić jeszcze przed zabiegiem, jednak mogą one ulec zmianie po operacji.
Dobrze, że jesteś!
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, zajrzyj do innych artykułów i odwiedź moją stronę na Facebooku albo Instagramie
